Welke bescherming genieten klokkenluiders?

Er moet bescherming worden geboden tegen vergeldingsmaatregelen die niet alleen rechtstreeks tegen de melders zelf worden genomen, maar ook tegen maatregelen die onrechtstreeks kunnen worden genomen, onder meer tegen helpers, collega’s of familieleden van de melder die ook een werkgerelateerde band hebben met de werkgever, de klant of de afnemer van diensten van de klokkenluider.

De klokkenluider is beschermt tegens minstens deze wraakmaatregelen:

  • Schorsing, ontslag of soortgelijke maatregelen.
  • Demotie of het onthouden van promotie.
  • Overplaatsing van taken, verandering van de arbeidsplaats, loonsverlaging, verandering van de arbeidstijd.
  • Het onthouden van opleiding.
  • Een negatieve prestatiebeoordeling of referentie naar het werk
  • Het opleggen of beheren van een tuchtmaatregel, een berisping of een andere straf, met inbegrip van een geldboete.
  • Dwang, intimidatie, pesterijen of buitensluiten.
  • Discriminatie, nadelige of oneerlijke behandeling.
  • Niet omzetting van een tijdelijke arbeidsovereenkomst in een overeenkomst voor onbepaalde tijd, wanneer de werknemer een gewettigd vertrouwen had dat hem of haar een vaste aanstelling zou worden aangeboden.
  • Niet verlenging of vervroegde beëindiging van een tijdelijke arbeidsovereenkomst.
  • Schade, onder meer aan de reputatie van de betrokkene, met name in de sociale media, of financieel verlies, met inbegrip van zakelijk verlies en inkomensderving.
  • Plaatsing op een zwarte lijst op grond van een informele of formele sector- of bedrijfstakovereenkomst, die tot gevolg kan hebben dat de betrokkene in de toekomst geen werk zal vinden in de sector of bedrijfstak.
  • Vroegtijdige beëindiging of annulering van een contract voor goederen of diensten.
  • De annulering van een licentie of vergunning.
  • Psychiatrische of medische verwijzingen.

Het is niet toegelaten om wettelijke of contractuele verplichtingen van personen, zoals loyaliteitsclausules in contracten of vertrouwelijkheids- of geheimhoudingsovereenkomsten, in te roepen om meldingen te verhinderen, bescherming te ontzeggen of te bestraffen indien de melder informatie over schendingen heeft gemeld of een publieke bekendmaking heeft gedaan, wanneer het verstrekken van de informatie die binnen de werkingssfeer van dergelijke clausules en overeenkomsten valt, noodzakelijk is om de schending aan het licht te brengen. Indien aan deze voorwaarden is voldaan, mogen de melders niet worden onderworpen aan enige vorm van civielrechtelijke, strafrechtelijke, administratieve of arbeidsrechtelijke vervolging.

De bescherming wordt geboden vanaf het moment dat de klokkenluider naar voren treedt en zijn melding doet, ongeacht of hij dat intern, extern of de informatie publiek maakt.